مالیات بر ارزش افزوده جزو مالیات های غیرمستقیم به شمار می رود و یکی از مهم ترین منابع درآمدی دولت است. قوانین مختلفی در این زمینه تصویب شده که آگاهی از آن ها نه تنها برای فروشندگان و ارائه دهندگان کالا و خدمات، بلکه برای خریداران نیز الزامی است. از تصورات رایجی که در خصوص نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده وجود دارد این است که برای همه کالاها و خدمات ۹% و در قانون جدید سال 1403 10% درنظر گرفته می شود. در این مطلب به بررسی این موضوع از جوانب مختلف خواهیم پرداخت.
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
تعریف مالیات بر ارزش افزوده:
ما به التفاوت مالیات و عوارض فروش با مالیات و عوارض خرید در یک دوره معین
طبق ماده ۱ قانون مالیات بر ارزش افزوده به تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالای خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین رزش افزوده گفته می‌شود.
مالیات ارزش افزوده نوعی مالیات عام است ه به صورت چند مرحله‌ای از اضافه ارزش کالای تولید شده یا خدمات ارائه شده در مراحل مختلف تولید و توزیع اخذ ی‌شود.
به عبارت دیگر مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی است که در طول فرایند تولید و خدمات ز محل تولید تا فروش کالا به مشتری نهایی مرحله به مرحله اخذ می‌شود. مالیات ارزش افزوده برای مصرف طراحی شده است که مصرف کنندگان آن را زمان خرید می‌پردازند که این مالیات توسط فروشندگان جمع آوری شده و از این طریق در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد
هدف اصلی مالیات بر ارزش افزوده، ایجاد درآمد برای دولت و تأمین هزینه‌های عمومی است. این مالیات به دلیل ساده بودن و قابلیت جمع‌آوری آسان، در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد
انواع خدمات حسابداری توسط تیم متخصص حسابدارشو
مالیات بر ارزش افزوده ۱۴۰۳ چند درصد است؟
در سال ۱۴۰۳ میزان مالیات بر ارزش افزوده با نرخ ۱۰% برای عموم کالاها محاسبه می شود. البته لازم به ذکر است که کالاهای محدودی وجود دارند که نرخ های متفاوتی برای آن ها درنظر گرفته می شود و برخی از کالاها نیز معاف از مالیات ارزش افزوده هستند. مودیان به منظور پرداخت مالیات ارزش افزوده برای کالاهای مشمول، باید اظهارنامه مالیاتی را در موعد مقرر در سامانه مالیاتی به ثبت برسانند و پرداخت مبلغ آن را نیز انجام دهند. هرگونه تاخیر در پرداخت این مالیات جریمه های خاصی به دنبال خواهد داشت. اگر به هر دلیلی از نحوه تکمیل اظهارنامه مالیاتی آگاهی ندارید می توانید از گروه حسابدار شو زیر نظر خانم نجمه روشن که خدمات حسابداری و مالیات انجام می دهند کمک بگیرید.
چه کالاهایی معاف یا مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده جدید هستند؟
دلیل اصلی معافیت برخی از کالاها و خدمات از مالیات ارزش افزوده، حمایت از سبد مصرفی خانوار است. در ضمن مباحثی از جمله بیمه های زندگی، عمر و درمان نیز مورد بررسی قرار گرفته اند:
- برخی از کالاهای وارداتی که شامل مالیات ارزش افزوده می باشند در هنگام عرضه در بازار شامل این مالیات نخواهند بود.
- خدمات ورزشی (با دریافت مجوز از مراجع قانونی و ذیصلاح)، آب کشاورزی وبیمه آن ها، هتل هایی که دارای ۳ ستاره و پایین تر می باشند، از جمله مهمان پذیرها از پرداخت مالیات ارزش افزوده معاف هستند.
- قبلا محصولاتی مانند قند و شکر معاف از مالیات ارزش افزوده بودند. اما در سال ۱۴۰۳ مشمول هستند.
- طلا، جواهر و پلاتین از مالیات ارزش افزوده معاف هستند. اما مبلغی که به عنوان اجرت، کارمزد و سود در نظر گرفته می شود مشمول ۱۰% مالیات خواهد بود.
- شرکت های هواپیمایی مشمول عوارض ۵% بودند. اما همزمان با اجرای قانون جدید مالیات ارزش افزوده، به جای عوارض ۵%، مالیات ارزش افزوده به میزان ۱۰% جایگزین آن خواهد شد. این موضوع منجر به افزایش چشمگیر قیمت بلیط هواپیما شده است.
- مالیات بر ارزش افزوده روغن خام و دانه های گیاهی همچون سویا و کلزا از ۱۰% به ۱% کاهش پیدا کرده است که این موضوع می تواند منجر به ثبات قیمت یا کاهش قیمت شود.
نکته خیلی مهم
اگر کالا و خدماتی که عرضه می‌کنیم معاف از ارزش افزوده باشد نباید موقع فروش معادل و عوارض فروش را دریافت کنیم.
همچنین اگر کالا یا خدمات ما مشمول مالیات بر ارزش افزوده باشد اما خود مودی مشمول دریافت مالیات بر ارزش افزوده نباشد نباید مالیات ارزش افزوده را دریافت کند و باید تمام مالیات و عوارض خرید را به عنوان بهای تمام شده (هزینه) منظور کند.
روش محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در ایران
دو روش به منظور محاسبه مالیات ارزش افزوده در جهان وجود دارد که شامل روش تفریقی مستقیم و تفریقی غیرمستقیم می باشد:
- روش تفریقی مستقیم: در ابتدا مابه التفاوت مبلغ خرید و فروش را بدست می آوریم و عدد حاصله را در نرخ مالیات ارزش افزوده ضرب می کنیم. با استفاده از این روش، هر کدام از مراحل خرید و فروش کالا مسئولیت پرداخت ارزش افزوده ای که ایجاد کرده را عهده دار خواهد بود.
- روش تفریقی غیرمستقیم: در کشور ایران از روش تفریقی غیرمستقیم برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده استفاده می شود. به این روش اعتباری یا صورت حسابی نیز گفته می شود. بدین منظور هر بنگاه اقتصادی در هنگام خرید یک کالا، علاوه بر آنکه بهای اولیه ماده را می پردازد، باید مالیات ارزش افزوده آن را نیز به فروشنده بپردازد. علاوه بر آن باید در هنگام فروش کالا به مشتری این میزان از مالیات را از او دریافت کند. مابه التفاوت این دو مالیات (پرداختی به فروشنده و دریافتی از مشتری) محاسبه و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می شود.
فرمول محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده= بهای کالا + (بهای کالا * نرخ مالیات بر ارزش افزوده)
طبق قانون فروشنده باید برای هر فاکتوری که صادر می‌کند، 10درصد ارزش افزوده به آن اضافه کرده و سپس مبلغ کل را از خریدار دریافت کند.
به طور مثال اگر کالایی به مبلغ ۱۰۰۰۰۰۰۰ باشد با اضافه کردن 10 درصد مالیات در نهایت خریدار باید مبلغ 11000000 را پرداخت کند.
مهلت تسلیم و ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
در انتهای هر فصل یعنی هر سه ماه یکبار،در قانون جدید ارزش افزوده به مدت یکماه به صاحبین مشاغل فرصت داده می شود تا از طریق سامانه ارزش افزوده، اقدام به تکمیل اظهارنامه مالیاتی و سپس پرداخت مبلغ مالیات بر ارزش افزوده کنند. معمولا در شرایطی مانند تعطیلات عید نوروز، مهلت ارسال این اظهارنامه تمدید می شود.
هر دوره مالیاتی سه ماه می‌باشد و همان فصول سال است یعنی در هر سال ۴ دوره مالیاتی ارزش افزوده داریم دوره‌های بهار تابستان پاییز زمستان
سامانه مالیات ارزش افزوده چیست؟
سامانه ای که به منظور پرداخت مالیات ارزش افزوده در اختیار مودیان قرار می گیرد به آدرس www.my.tax.gov.ir می باشد سازمان امور مالیاتی به منظور تکمیل و ارسال این اظهارنامه یک مهلت مقرر برای مودیان در نظر می گیرد و اگر آن ها در این زمان اقدام به انجام این کار نکنند، جریمه هایی برای آن ها درنظر گرفته خواهد شد که معمولا قابل بخشش نیستند. شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شده باشد که اگر یک شخص حقیقی یا حقوقی در یک فصل فعالیت مالی نداشته باشد تکلیف او چیست؟ اگر این افراد می خواهند مشمول جریمه های احتمالی نشوند باید اظهارنامه را به طور سفید و همراه با مدارک مربوطه ارسال کنند.
نحوه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده
- مراجعه به سامانه my.tax.gov.ir
رسیدگی به مالیات بر ارزش افزوده
- تراز آزمایشی حداقل چهار ستونه در سطح کل، معین و تفصیلی برای فصول سال به ترتیب (سال موردنظر)
- تراز آزمایشی حداقل چهار ستونه در سطح کل، معین و تفصیلی سالانه قبل و بعد از بستن حساب های موقت ( سال مالی مورد نظر)
- گردش حساب درآمدهای عملیاتی برای فصول سال به ترتیب ( سال موردنظر)
- گردش حساب درآمدهای غیرعملیاتی برای فصول سال به ترتیب ( سال مورد نظر )
- گردش حساب مالیات بر ارزش افزوده برای فصول سال به ترتیب ( سال مورد نظر )
- ارائه اولین و آخرین صورتحساب رسمی فروش برای فصول سال به ترتیب
- ارائه صورت وضعیت های ارسال برای شرکت های پیمانکاری
- تصویر فاکتور خرید منجر به ایجاد اعتبار مالیاتی
- تصویر تمام برگه های سبز گمرکی و مدارک مرتبط با ایجاد اعتبار مالیاتی
- ارائه تصاویر اسناد فروش دارایی های ثابت ( بهای تمام شده کالای فروش رفته، ارزش دفتر و بهای فروش)
- گردش حساب سود و زیان انباشته و حساب تعدیلات انباشته
- گردش موجودی کالا و مواد
- محاسبه بهای تمام شده کالا و خدمات ارائه شده
- تصویر اظهارنامه عملکرد ( سال مورد نظر )
- تصویر گزارش حسابرسی های مالی
- تصویر برگ تشخیص عملکرد
- تصویر صورتحساب های بانکی و مغایرت های احتمالی
- تکمیل فرم های مربوطه
مدارک مورد نیاز برای رسیدگی مالیات بر ارزش افزوده
- تراز آزمایشی برای چهار فصل
- تراز آزمایشی در سطح کل، معین تفصیلی سالیان قبل و بعد از بستن حسابهای موقت
- خدمات و فروش در چهار فصل
- درآمدهای غیر عملیاتی در چهار فصل
- گردش حساب در چهار فصل
- عکس اولین و آخرین فاکتور در فصل ها
- تصویر صورت حساب
- مدارک ایجاد اعتبار مالیاتی
- گردش حساب سود وزیان
- تکمیل فرم ها
- محاسبه ی قیمت ها
آشنایی با دوره مالیاتی و سامانه مودیان حسابدارشو
جهت ثبت نام در دوره مالیاتی و سامانه مودیان کلیک نمایید
