چک بهعنوان یکی از ابزارهای مهم پرداخت در معاملات تجاری و شخصی در ایران، نقش حیاتی ایفا میکند. با اصلاح قانون صدور چک و راهاندازی سامانه صیاد، نحوه صدور، انتقال و وصول چکها دگرگون شده است. ناآگاهی از این تغییرات میتواند منجر به مشکلات حقوقی و مالی جدی شود.
در این مقاله، ضمن معرفی نکات کلیدی صدور چک، به مهمترین پرسشهای کاربران نیز پاسخ دادهایم تا راهنمایی جامع برای حسابداران، کسبوکارها و عموم مردم فراهم شود.
همه چیز درباره چک ؛ قوانین، نکات و مشکلات رایج
بخش اول: نکات مهم در صدور چک
۱. استفاده از چک صیادی الزامی است: فقط چکهای صیادی (با شناسه یکتا و رنگ بنفش) اعتبار قانونی دارند.
۲. ثبت چک در سامانه صیاد توسط صادرکننده الزامی است.
۳. درج کامل مشخصات: تاریخ، مبلغ، نام دریافتکننده و امضا باید کامل و بدون خطخوردگی باشد.
۴. انتقال چک فقط از طریق سامانه صیاد امکانپذیر است. ظهرنویسی به تنهایی اعتبار ندارد.
۵. دریافتکننده باید چک را در سامانه تأیید کند تا معتبر باشد.
۶. استعلام اعتبار صادرکننده از طریق برنامههای رسمی بانک مرکزی توصیه میشود.
۷. چکهای صادرشده باید دارای محل پرداخت مشخص و حساب فعال باشند.
۸. درج تاریخ صحیح و دقیق مهم است. صدور چک بدون تاریخ یا با تاریخ غیرواقعی تخلف محسوب میشود.
۹. صدور چک سفیدامضا (بدون مبلغ یا تاریخ) توصیه نمیشود و خطر حقوقی دارد.
۱۰. در صورت عدم موجودی کافی، صادرکننده مشمول محرومیتهای قانونی میشود.
بخش دوم: پرسشها و پاسخهای متداول
۱. آیا چک بدون ثبت در سامانه صیاد معتبر است؟
❌ خیر. طبق قانون جدید، فقط چکهایی که در سامانه صیاد ثبت شدهاند و توسط گیرنده تأیید شدهاند، معتبرند.
۲. آیا ظهرنویسی برای انتقال چک کافی است؟
❌ خیر. انتقال چک فقط از طریق سامانه صیاد امکانپذیر است. ظهرنویسی تنها برای دریافت در وجه قابل قبول است.
۳. اگر تاریخ چک اشتباه وارد شود، امکان اصلاح هست؟
✅ بله، تا زمانی که چک در سامانه تأیید نهایی نشده، امکان ویرایش آن وجود دارد.
۴. چک برگشتی چند سال اعتبار دارد؟
✅ چک برگشتی ۳ سال اعتبار قانونی برای طرح شکایت حقوقی یا کیفری دارد.
۵. آیا میتوان چک را به شخص دیگری داد؟
✅ بله، از طریق سامانه صیاد و گزینه انتقال، امکان انتقال چک به شخص دیگر وجود دارد.
۶. چکهای قدیمی هنوز معتبرند؟
❌ خیر، پس از اجرای کامل قانون جدید (از سال ۱۴۰۰)، فقط چکهای جدید صیادی قابل استفادهاند.
۷. استعلام وضعیت اعتباری صادرکننده چگونه است؟
✅ از طریق اپهای معتبر مانند «شاد»، «سفته»، یا «سامت» و برنامههای بانک مرکزی میتوانید اعتبارسنجی انجام دهید.
۸. در صورت برگشت چک، آیا امکان مسدودی سایر حسابهای صادرکننده وجود دارد؟
✅ بله، طبق قانون جدید، در صورت برگشت چک، تمام حسابهای صادرکننده در سیستم بانکی کشور مسدود میشوند.
۹. آیا چک تضمینی هم باید ثبت شود؟
❌ خیر. چکهای بانکی تضمینی نیازی به ثبت در سامانه صیاد ندارند.
۱۰. چک بدون نام گیرنده معتبر است؟
❌ خیر. چک باید دارای نام مشخص دریافتکننده باشد و بدون نام، امکان ثبت و انتقال ندارد.
بخش سوم: اشتباهات رایج در صدور و دریافت چک
۱. صدور چک بدون استعلام موجودی حساب
۲. نوشتن چک با خودکار پاکشونده یا مداد
۳. عدم ثبت چک در سامانه صیاد
۴. پذیرش چک بدون تأیید در سامانه توسط دریافتکننده
۵. نادیده گرفتن رتبه اعتباری صادرکننده
بخش چهارم: نکات طلایی برای دریافتکنندگان چک
✅ فقط چکهای ثبتشده در سامانه صیاد را بپذیرید.
✅ قبل از پذیرش چک، اعتبار صادرکننده را استعلام بگیرید.
✅ از درج دستی اطلاعات روی چک خودداری کنید.
✅ چک را پس از دریافت حتماً در سامانه تأیید نمایید.
✅ رسید دیجیتال سامانه را ذخیره کرده و نزد خود نگه دارید.
جمعبندی:
قانون جدید چک با هدف شفافسازی و کاهش چکهای برگشتی طراحی شده است. با رعایت نکات حقوقی و فنی صدور چک و استفاده از سامانههای قانونی، میتوانید از ریسکهای مالی جلوگیری کنید.
📣 پیشنهاد ویژه:
اگر مایل هستید بهصورت کاربردی با قوانین مالیاتی و سامانه مودیان آشنا شوید، در دوره جامع مالیاتی حسابدارشو شرکت کنید. در این دوره، خانم نجمه روشن با انتقال تجربیات عملی خود، شما را با تمامی جزئیات سامانه مودیان، نکات مهم مالیاتی، ثبت اطلاعات در سامانه، نحوه تعامل با سازمان امور مالیاتی و نحوه حل مشکلات رایج آشنا میکند.
✅ این دوره شامل:
– آموزش کامل سامانه مودیان و قانون پایانههای فروشگاهی
– انتقال تجربیات واقعی و مثالهای عملی از زبان مدرس
– یک سال پشتیبانی و همراهی حرفهای تیم حسابدارشو
🎓 همین امروز در دوره ثبتنام کنید و با اطمینان وارد مسیر حرفهای حسابداری شوید.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.